Je weet precies hoe jouw gebouw eruit moet komen te zien; een modern gebouw met strakke lijnen en veel glas. Alleen hebben de bouwwerken in de omgeving een jaren ’30 stijl…. Dit kan een probleem opleveren. Voordat de gemeente namelijk een bouwvergunning kan verlenen moet jouw plan eerst nog worden voorgelegd aan de Welstandscommissie. Zij bekijken in hoeverre jouw gebouw in de omgeving past. Maar wat doet de welstand precies en op basis van welke punten controleren zij?

Wat doet de welstand?

Een bouwplan moet voldoen aan de redelijke eisen van welstand. Als je een omgevingsvergunning voor het bouwen nodig hebt, dan kan de gemeente dit voorleggen aan de dorpsbouwmeester of welstandscommissie. De dorpsbouwmeester of welstandscommissie beslist of het bouwplan voldoet aan de welstandseisen.

De gemeenten zijn verplicht met een welstandsnota aan te geven wat de regels (criteria) zijn voor de diverse gebieden/wijken/straten in haar gemeente. Is er geen welstandsnota, dan kan er niet op welstand worden getoetst. Als je plan niet voldoet aan de welstandscriteria, wordt je hier schriftelijk over geïnformeerd. 

Wat wordt er vastgelegd in de welstandsnota van de gemeente?

De gemeente legt de redelijke eisen van welstand vast. Deze eisen gaan dan met name over:

• de eigenschappen van de bestaande bebouwing;
• de openbare ruimte;
• het landschap;
• de stedenbouwkundige situatie;
• massa, structuur, maat en schaal, detaillering, materiaal en kleur samenhang in het bouwwerk.

Het doel van de welstandsnota is:

• het plaatsen van de welstandsbeoordeling binnen een door de gemeenteraad vastgesteld inhoudelijk kader waarmee de rechtszekerheid voor de burger wordt gediend;
• vastleggen van efficiënte en transparante procedures voor de welstandszorg, met duidelijkheid voor de initiatiefnemers;
• het verhogen van de kwaliteit van de welstandsadvisering;
• meer samenhang bieden in het beleid dat zich richt op het uiterlijk van de stad.

Hoe werkt de aanvraag voor welstand goedkeuring?

Nadat je de aanvraag voor een omgevingsvergunning hebt ingediend, volgt de procedure van beoordeling. Dit betreft een oordeel over inpassing in het bestemmingsplan en een oordeel van de dorpsbouwmeester of welstandscommissie. De dorpsbouwmeester of welstandscommissie brengt advies uit aan het college van burgemeester en wethouders. Dit advies wordt door de gemeente gehecht aan de vergunningsaanvraag.  Is het oordeel van de dorpsbouwmeester positief, dan vindt vervolgens een toetsing aan de bouwtechnische eisen (Bouwbesluit) plaats.

Welstandsadvies vóór aanvraag omgevingsvergunning

Het is in bijna alle gemeenten mogelijk om voorafgaand aan de aanvraag omgevingsvergunning het bouwplan alleen in te dienen voor de welstand. Het voordeel van zo’n vooronderzoek is dat je nog niet alle tekeningen hoeft te laten maken, maar op basis van schetsen goedkeuring vraagt voor het ontwerp. Het is immers zonde om het hele plan uit te laten werken als je geen welstandsgoedkeuring krijgt voor het plan. Het kost daarnaast ook behoorlijk wat geld en tijd om het plan dan weer aan te passen.

Het advies is dan ook om altijd een vooronderzoek te doen naar de redelijke eisen van welstand en het plan pas verder uit te werken als je daar goedkeuring voor hebt.

Conclusie welstand

Als je je droomhuis wilt gaan bouwen moet het bouwplan voldoen aan de redelijke eisen van welstand. De gemeenten zijn verplicht met een welstandsnota aan te geven wat de regels (criteria) zijn voor de diverse gebieden/wijken/straten in haar gemeente.

Het doel van de welstand is onder andere het verhogen van de kwaliteit van de welstandsadvisering en meer samenhang bieden in het beleid dat zich richt op het uiterlijk van de stad.

Tot slot is het in bijna alle gemeenten mogelijk om voorafgaand aan de aanvraag omgevingsvergunning het bouwplan alleen in te dienen voor de welstand. Mijn advies is ook om dit te allen tijde te doen zodat er geen onnodige kosten worden gemaakt.