In het bos komen de meeste mensen helemaal tot rust. Het is dan ook niet vreemd als je hier een mooie wandeling maakt en op een prachtige plek bedenkt:“hier wil ik wonen.” Helaas mag je hier vaak niet bouwen. Dit heeft te maken met de ruimtelijke ordening en het bestemmingsplan van het betreffende stuk grond.
Nederland is maar een klein land, waardoor er vaak een keuze moet worden gemaakt welke functie een stuk grond heeft. Door middel van ruimtelijke ordening is het gehele proces van de verdeling van de ruimte voor verschillende functies bepaald. Om een keuze te kunnen maken, worden alle ruimtelijk relevante aspecten op een rij gezet en de belangen afgewogen. Deze belangenafweging is de ruimtelijke ordening.

Om een goede belangenafweging te kunnen maken moet het duidelijk zijn waar welke functie is en waarom die functie daar nodig is (nut en noodzaak) en nu juist op die plek gelegen. Met andere woorden, er moet altijd een antwoord zijn op de vragen “welke bestemming moet waar en waarom moet deze bestemming juist daar?”.
Dit antwoord moet te vinden zijn in de toelichting bij een ruimtelijk plan, zoals het bestemmingsplan.

Wat staat er in het bestemmingsplan?

Een bestemmingsplan is opgebouwd uit drie onderdelen.
– Regels;
– Een verbeelding;
– Een toelichting.

De digitale kaart van het bestemmingsplan wordt “verbeelding” genoemd, de papieren versie heet “plankaart”.

In de toelichting wordt beschreven waarom sprake is van een goede ruimtelijke ordening en worden de regels en de verbeelding verder toegelicht. De regels en de verbeelding zijn de bindende onderdelen van het bestemmingsplan, de toelichting is niet bindend en telt slechts ter informatie.

Op www.omgevingsloket.nl worden de bestemmingen aangegeven op de verbeelding. Hier kan je voor jou interessante bestemmingen zien waarbij de regels worden aangegeven over het doel van de grond, wat er mag worden gebouwd en over het gebruik ervan. Om een huis te mogen bouwen moet de kavel de bestemming “wonen” hebben.

Er zijn vanuit de overheid uniforme afspraken gemaakt die ook wettelijk zijn vastgelegd. Hierin is alles vastgelegd, van naamgeving en opbouw van de regels tot hoe deze worden verbeeld. Hierdoor kunnen bestemmingsplannen beter worden vergeleken en zijn ze ook digitaal uitwisselbaar gemaakt.

Wat is er mogelijk op basis van het bestemmingsplan?

Om te weten of jij jouw huis mag bouwen op die prachtige locatie in het bos moet je bij de gemeente informeren of jouw plan wel past binnen de regels van het bestemmingsplan. Een architect of technisch tekenaar kan je hier goed bij helpen. Als jouw plan niet in het bestemmingsplan past, kan de gemeente ervoor kiezen het bestemmingsplan aan te passen of om af te wijken van het bestemmingsplan. Hiervoor moet de gemeente een bestemmings-planherziening vaststellen of een afwijkingsbesluit nemen.

Het is echter de vraag of de gemeente hieraan mee kan en wil werken. De gemeente dient zich namelijk te houden aan het door de diverse overheden vastgestelde beleid. Er zal een afweging worden gemaakt van de verschillende belangen en het is de vraag of jouw belangen zwaarder zullen wegen.

Na de toetsing kan je het bestemmingsplan vastleggen en ontwikkelen.
Een bestemmingsplan heeft twee functies:
1. De huidige functie zoals deze nu is vastleggen en beheersen;
2. De mogelijkheid bieden om een nieuwe functie mogelijk te maken.

Als een initiatiefnemer (dat kan zowel de gemeente zijn als jij die een huis wilt bouwen) ergens iets wil gaan ontwikkelen, dan moet dit eerst in een bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt.

Als de functie niet past binnen het bestemmingsplan dan kan je een herzieningsprocedure doorlopen of de gemeente kan een afwijkingsbesluit nemen.  Als er geen ontwikkelingen zijn, legt het bestemmingsplan de ruimtelijke situatie vast. Om te voorkomen dat voor elke kleine ontwikkeling zoals bijvoorbeeld het uitbreiden van een woning steeds een herziening van het bestemmingsplan nodig is, wordt daarvoor in bestemmingsplannen al ruimte geboden, dit wordt afgestemd op wat in de situatie ter plaatse ruimtelijk toelaatbaar is.

Hoe gaat de procedure bij een bestemmingsplan?

De procedure die je doorloopt bij een bestemmingsplan is in de Wet ruimtelijke ordening en in het Besluit ruimtelijke ordening vastgelegd. Naast de wettelijke procedure voor het bestemmingsplan, is de gemeentelijke inspraakverordening van belang. In de gemeentelijke inspraakverordening wordt bepaald of er inspraak geboden moet worden. Als dit het geval is zal jouw gemeente het voorontwerp van het bestemmingsplan ter inzage leggen voor inspraak.

Het voorontwerp van het bestemmingsplan wordt zes weken ter inzage gelegd. Die inzage wordt aangekondigd op de website van de gemeente en in de lokale krant. Binnen deze inzagetermijn kan je jouw zienswijze indienen. De gemeenteraad kan het ontwerpbestemmingsplan aanpassen na ontvangst van de zienswijzen.

Nadat de zes weken zijn verstreken, moet de gemeenteraad binnen twaalf weken het bestemmingsplan vaststellen. Hierna heeft de gemeenteraad doorgaans nog twee weken de tijd om het besluit bekend te maken. In bepaalde gevallen kunnen dit wel zes of zeven weken zijn, bijvoorbeeld als de provincie en de Rijksoverheid eigenaar of beheerder zijn van nabijgelegen gronden. Zij hebben deze tijd nodig om te overwegen of zij een zogenaamde ‘aanwijzing’ willen geven bij het bestemmingsplan. Heeft de provincie of de Rijksoverheid een aanwijzing gegeven, dan treedt dat deel van het bestemmingsplan niet in werking.

Als je het niet eens bent met het besluit van de gemeenteraad dan kan je beroep instellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De gemeente geeft in de bekendmaking van het vaststellingsbesluit aan in welke periode je dit beroep kunt instellen, dit is binnen zes weken nadat het besluit bekend is gemaakt. Een dag nadat de beroepstermijn is afgelopen en er geen schorsingsverzoek is ingediend, treedt het bestemmingsplan in werking. Er kan worden begonnen met de uitvoering van het plan of met onderdelen daarvan.

Om beroep in te kunnen stellen moet jouw zienswijze kenbaar zijn gemaakt tijdens de ontwerpfase van de bestemmingsplanprocedure. Als je dit niet hebt gedaan kan je slechts beroep aantekenen tegen wijzigingen die door de gemeenteraad zijn aangebracht ten opzichte van het ontwerpbestemmingsplan. Het plan is onherroepelijk als er door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State een uitspraak is gedaan over het ingestelde beroep.

Hoe gaat de uitwerking van een bestemmingsplan en kan ik deze wijzigen?

Er zijn twee bijzondere manieren om nieuwe ontwikkelingen in een bestemmingsplan mogelijk te maken namelijk, de uitwerkings-verplichting en de wijzigingsbevoegdheid.

De eerste mogelijkheid is de uitwerkingsverplichting. Er wordt in het bestemmingsplan vastgelegd wat de functie van de grond is. Hierbij dient het huis in het bos als voorbeeld. Er kan in dit stadium al wel worden vastgelegd dat je er daadwerkelijk een woonhuis mag realiseren maar hoe groot, hoe hoog en waar precies wordt later pas vastgelegd in een uitwerkingsplan.

Als er een complete woonwijk gerealiseerd wordt dan zijn vaak de details rond de ruimtelijke ontwikkeling nog niet bekend, het is wel duidelijk dat er een woonwijk komt maar hoe deze ingedeeld zal gaan worden is in zo’n vroeg stadium nog niet bekend. Waar komen de woningen te staan en waar komt bijvoorbeeld de speeltuin? Dit wordt later pas bepaald.

Om dan toch al verder te kunnen is bepaald dat in het bestemmingsplan de bestemming ‘Wonen – uit te werken’ kan worden. Binnen deze uit te werken bestemming moeten uitwerkingsregels worden opgenomen, zodat duidelijk is wat er komen gaat. Dit uitwerkingsplan moet binnen tien jaar vastgesteld worden.

De tweede mogelijkheid is de wijzigingsbevoegdheid. De naam zegt het al een beetje, deze regeling, die is opgenomen in het bestemmingsplan, maakt het mogelijk een bestemming te wijzigen naar een andere bestemming. Deze wijzigingen moeten wel plaatsvinden binnen de gestelde voorwaarden.

Een reden waarom een wijzigingsbevoegdheid is opgenomen is dat bijvoorbeeld de huidige situatie ruimtelijk gezien niet wenselijk meer is, maar er op dat moment geen mogelijkheden qua tijd, geld en bestaande rechten zijn, om de bestemming daadwerkelijk te veranderen.

Een wijzigingsbevoegdheid loopt al vast vooruit op het moment dat die mogelijkheid zich wel voor zal doen. Het enige wat dan nog hoeft te gebeuren is dat het bestemmingsplan word gewijzigd. Nog een reden om een wijzigingsbevoegdheid op te nemen kan zijn om flexibiliteit te bieden. Zo kan er bijvoorbeeld al worden ingespeeld op mogelijke toekomstig ontwikkelingen die nu nog niet helemaal concreet in beeld zijn.

Om nogmaals op het voorbeeld van het huis in het bos terug te komen, als het bestemmingsplan op dit moment niet toereikend is maar al bekend is dat er over een aantal jaar een aantal vrijstaande huizen gerealiseerd mogen worden, dan kan ervoor worden gekozen om een wijzigingsbevoegdheid op te nemen. Op deze manier wordt het mogelijk om vooruit te lopen op een nieuw bestemmingsplan.

Let wel op wanneer de term “wijzigen” gebruikt wordt. Deze term wordt vaak verward met de term “herzien”. Het herzien van een bestemmingsplan is echter totaal iets anders. Bij het herzien van een bestemmingsplan wordt een compleet nieuw bestemmingsplan vastgesteld, bij het wijzigen blijft het geldende bestemmingsplan bestaan zoals het nu is.

Conclusie bestemmingsplan

Om te weten of je je huis midden in het bos mag bouwen zijn diverse factoren van belang. De belangrijkste hierin is het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan beschrijft een verbeelding, bestemmingsplanregels en toelichtingen op de verbeelding en regels, hierin wordt weergegeven wat er op welke locatie mogelijk is.

Als je volgens het bestemmingsplan je huis niet in het bos mag bouwen, zijn er nog twee mogelijkheden om nieuwe ontwikkelingen in een bestemmingsplan mogelijk te maken namelijk, de uitwerkingsverplichting en de wijzigings-bevoegdheid.

Wil je dit artikel delen met je netwerk?

Je kunt dit doen door middel van de knoppen hieronder voor Facebook, Twitter, Google+ en LinkedIn. Op deze manier kunnen anderen ook hun voordeel doen met deze informatie, alvast bedankt hiervoor.

Gratis ebook “5 tips voor het ontwerp van je eigen woning af”

In dit ebook vind je 5 praktische tips om op een vliegende start te maken voor het ontwerp van je eigen droomhuis. Je krijgt deze meteen in je mailbox door je voornaam en mailadres hieronder in te vullen. Daarnaast ontvang je vervolgens wekelijks gratis tips over wat er allemaal komt kijken bij het ontwerpen van je eigen huis, waardoor je met minder moeite een beter plan voor je ontwerp behaalt.

Ja, ik meld me aan
Voornaam

E-mailadres


Ik wens je veel plezier bij het realiseren van je eigen droomhuis.

Michel Stomphorst.